Janbhawna TimesBharatvarshSaurashtra KutchSalaam TeluguThe India Daily Live

ગુજરાતમાં ગરોળીની નવી પ્રજાતિઓનું નામ વિંધ્ય પહાડીઓ પરથી રાખવામાં આવ્યું

ગુજરાતના દાહોદ અને પંચમહાલમાંથી ગેકો અર્થાત ગરોળીની નવી પ્રજાતિની ઓળખ થઈ છે.  સાયર્ટોપોડિયન જાતિના પેલેરેક્ટિક નગ્ન-પંજાવાળા ગેકો (ગરોળી) એ ગેકોનિડ ગરોળીનું જૂથ છે જે ઉત્તર આફ્રિકા, અરેબિયા અને મધ્ય એશિયાના શુષ્ક પ્રદેશોમાં વિતરિત થાય છે. સિર્ટોપોડિયન જીનસનો વર્ગીકરણ ઇતિહાસ અસ્થિર રહ્યો છે, અને હાલમાં 23 પ્રજાતિઓની ઓળખ થઇ છે, જેમાં પ્રજાતિઓની વિવિધતા પાકિસ્તાન અને ઈરાનમાં […]

Admin
  • Last Updated : 08 July 2023, 08:41 AM IST

Share:

ગુજરાતના દાહોદ અને પંચમહાલમાંથી ગેકો અર્થાત ગરોળીની નવી પ્રજાતિની ઓળખ થઈ છે.  સાયર્ટોપોડિયન જાતિના પેલેરેક્ટિક નગ્ન-પંજાવાળા ગેકો (ગરોળી) એ ગેકોનિડ ગરોળીનું જૂથ છે જે ઉત્તર આફ્રિકા, અરેબિયા અને મધ્ય એશિયાના શુષ્ક પ્રદેશોમાં વિતરિત થાય છે. સિર્ટોપોડિયન જીનસનો વર્ગીકરણ ઇતિહાસ અસ્થિર રહ્યો છે, અને હાલમાં 23 પ્રજાતિઓની ઓળખ થઇ છે, જેમાં પ્રજાતિઓની વિવિધતા પાકિસ્તાન અને ઈરાનમાં કેન્દ્રિત છે. વન્યજીવ સંશોધકો હર્ષિલ પટેલ, તેજસ ઠાકરે, ઝીશાન એ મિર્ઝા અને રાજુ વ્યાસના તારણો મુજબ, ગુજરાતમાં દાહોદ અને પંચમહાલ જિલ્લામાં નેકેડ-ટોડ ગેકો (સાયર્ટોપોડિયન) ની નવી પ્રજાતિ મળી આવી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય જર્નલ ઝુટાક્સા (મેગ્નોલિયા પ્રેસ) માં પ્રકાશિત થયેલા તારણોનું નામ ‘સાયર્ટોપોડિયન વિન્ધ્યા’ રાખવામાં આવ્યું છે. સાયર્ટોપોડિયન વિન્ધ્યા, ગુજરાતમાંથી છેલ્લા પંદર વર્ષમાં વર્ણવેલ સરિસૃપની પાંચમી સ્થાનિક પ્રજાતિ છે.

33 વર્ષીય હર્ષિલ પટેલ જણાવે છે કે,“ગેકો પરિવારની સાયર્ટોપોડિયન જીનસની 23 જાણીતી પ્રજાતિઓ છે અને અમે આ ચોવીસમી શોધ કરી છે. મેં તેને 2017 માં પહેલીવાર જોઈ અને અમે અમારું સંશોધન શરૂ કર્યું કે તે નવી પ્રજાતિ છે કે કેમ! હર્ષિલ પટેલ, મુંબઈ સ્થિત ઠાકરે વાઇલ્ડલાઇફ ફાઉન્ડેશનના વૈજ્ઞાનિક છે અને સરિસૃપના વિવિધ દસ્તાવેજીકરણમાં નિષ્ણાત છે.તેમણે દેશમાં 11 નવી સરિસૃપ પ્રજાતિઓ શોધી કાઢી છે, જેમાં ચાર સાપ, એક સ્કિન્ક અને ચાર ગેકોસનો સમાવેશ થાય છે.તેણે વધુમાં જણાવ્યું કે નવી પ્રજાતિનું નામ ગુજરાતના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા વિંધ્ય પર્વતમાળા પરથી રાખવામાં આવ્યું છે જ્યાંથી સંશોધકોએ સરિસૃપના પ્રથમ નમૂનાઓ એકત્રિત કર્યા હતા.પશ્ચિમ ઘાટ અને ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં ઘણા બધા સંરક્ષણ પ્રયાસો અને સંશોધન ચાલી રહ્યા છે, જેની સરખામણીમાં, વિંધ્ય પર્વતમાળાઓ ઓછી શોધાયેલી છે અને તેનો વધુ કાળજીપૂર્વક અને નજીકથી અભ્યાસ કરવાની જરૂર છે.” સંશોધકોને પ્રથમ નવી પ્રજાતિ દાહોદ જિલ્લાના ઉધલ મહુડા ખાતે મળી હતી. આ પ્રજાતિ અન્ય કેટલાક સ્થળોએ પણ જોવા મળી હતી, ખાસ કરીને દાહોદ જિલ્લાના ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં (રતનમહાલ વન્યજીવ અભયારણ્ય, પીપરગોટા, દેવગઢ બારિયા, ધાનપુર), પંચમહાલ જીલ્લામા (જાંબુઘોડા વન્યજીવ અભયારણ્ય, પાવાગઢ, રિછી, શિવરાજપુર), અને છોટા ઉદેપુર જીલ્લામા ( કુંડલ, રાયપુર, માખણીયો પર્વત, પાવીજેતપુર).

સાયર્ટોપોડિયન જાતિના ભારતીય સભ્યો દેશની સૌથી નબળી જાણીતી ગેકોનિડ ગરોળીમાંનો એક છે. ભારતમાં હવે જીનસની છ માન્યતાપ્રાપ્ત પ્રજાતિઓ છે. છેલ્લા ત્રણ દાયકામાં દેશમાંથી નોંધાયેલા/ વર્ણન કરાયેલા અડધાથી વધુ ગેકો સાથે ભારત ગેકો વિવિધતાના હોટસ્પોટ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. 1996માં ભારતમાંથી લગભગ 61 ગેકો હતા, જે 2019ના અંત સુધીમાં વધીને 136 થઈ ગયા. હર્ષિલ પટેલે જણાવ્યું કે, “ગુજરાત વસવાટની વિવિધતામાં ખૂબ સમૃદ્ધ છે અને વૈવિધ્યસભર પ્રાણીસૃષ્ટિને સમર્થન આપે છે, પરંતુ ગુજરાતની સરિસૃપની વિવિધતાનું દસ્તાવેજીકરણ કરવાની જરૂર છે. તાજેતરના વર્ષોમાં નવી પ્રજાતિઓ, તેના રેકોર્ડ્સ અને વર્ગીકરણના સુધારાઓનું વર્ણન કરતા વધતા અભ્યાસો સાથે આ બદલાઈ રહ્યું છે જેણે ગુજરાતની સરિસૃપની વિવિધતાને સમજવામાં મોટો ફાળો આપ્યો છે.”

Tags :

Related News

Recent News

×