375 વર્ષની શોધ પછી ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓએ વિશ્વનો 8મો ખંડ ઝીલેન્ડિયા શોધી કાઢ્યો

આપણે નાનપણથી વાંચતા આવ્યા છીએ કે દુનિયામાં કુલ 7 ખંડો છે, પરંતુ હવે આ થિયરી ખોટી પડી છે. ભૂ-વિજ્ઞાનીઓએ વિશ્વમાં 8મો ખંડ શોધી કાઢ્યો છે. એશિયા, આફ્રિકા, યુરોપ, ઉત્તર અને દક્ષિણ અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને એન્ટાર્કટિકા પછી, ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ અને સિસ્મોલોજીસ્ટની એક નાની ટીમે ‘ઝીલેન્ડિયા’ નામના વિશ્વના આઠમા ખંડની શોધ કરી છે. ઝીલેન્ડિયા લગભગ 50 લાખ ચોરસ […]

Last Updated : 28 September 2023, 09:53 AM IST

આપણે નાનપણથી વાંચતા આવ્યા છીએ કે દુનિયામાં કુલ 7 ખંડો છે, પરંતુ હવે આ થિયરી ખોટી પડી છે. ભૂ-વિજ્ઞાનીઓએ વિશ્વમાં 8મો ખંડ શોધી કાઢ્યો છે. એશિયા, આફ્રિકા, યુરોપ, ઉત્તર અને દક્ષિણ અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને એન્ટાર્કટિકા પછી, ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ અને સિસ્મોલોજીસ્ટની એક નાની ટીમે ‘ઝીલેન્ડિયા’ નામના વિશ્વના આઠમા ખંડની શોધ કરી છે.

ઝીલેન્ડિયા લગભગ 50 લાખ ચોરસ કિલોમીટરના વિસ્તારમાં ફેલાયેલું હતું. તે વિશ્વનો સૌથી નાનો અને સાંકડો ખંડ છે. ન્યૂઝીલેન્ડની ક્રાઉન રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ભૂસ્તરશાસ્ત્રી એન્ડી તુલોચ આ ખંડની શોધ કરનારી ટીમનો ભાગ હતા.

ઝીલેન્ડિયા દેખાવમાં ન્યુઝીલેન્ડ જેવો

અહેવાલો અનુસાર, ઝીલેન્ડિયા ખંડ લગભગ 1.89 મિલિયન ચોરસ માઇલમાં ફેલાયેલો છે. ઝીલેન્ડિયાના સમાવેશ પછી, વિશ્વમાં કુલ ખંડોની સંખ્યા હવે 8 થઈ ગઈ છે. વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું કે ઝીલેન્ડિયા ખંડ અન્ય તમામ ખંડોમાં સૌથી નાનો, પાતળો અને સૌથી નાનો છે. ઝીલેન્ડિયા ખંડ ન્યુઝીલેન્ડ જેવો જ દેખાય છે.

55 કરોડ વર્ષ પહેલા ઝીલેન્ડિયા ગોંડવાનાનો ભાગ હતો

ઝીલેન્ડિયા ખંડનો લગભગ 94% ભાગ પાણીથી ઢંકાયેલો છે. ન્યુઝીલેન્ડ જેવા થોડા જ ટાપુઓ છે, જે હાલમાં પૃથ્વી પર અસ્તિત્વ ધરાવે છે. વૈજ્ઞાનિકોના મતે, ઝીલેન્ડિયા અગાઉ ગોંડવાના મહાખંડનો ભાગ હતો. તેની રચના લગભગ 550 મિલિયન વર્ષો પહેલા થઈ હતી અને દક્ષિણ ગોળાર્ધનો સમગ્ર વિસ્તાર તેનો ભાગ હતો. ગોંડવાના એ જ ખંડ છે જેણે તોડીને અન્ય ખંડોની રચના કરી હતી.

ઝીલેન્ડિયાએ 105 મિલિયન વર્ષો પહેલા ગોંડવાનાથી અલગ થવાનું શરૂ કર્યું. તે એક બાજુથી તૂટીને બીજી બાજુ સમુદ્રમાં ભળી ગયો. વૈજ્ઞાનિકોએ 2017માં પ્રથમ વખત ઝીલેન્ડિયા ખંડની શોધ કરી હતી. જોકે, મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, વૈજ્ઞાનિકોએ 1995થી તેની શોધ શરૂ કરી હતી.

ઝીલેન્ડિયા 1642માં અસ્તિત્વમાં આવ્યું

ઝીલેન્ડિયા ખંડનું અસ્તિત્વ સૌપ્રથમ 1642 માં અસ્તિત્વમાં આવ્યું હતું, જ્યારે ડચ ઉદ્યોગપતિ અને નાવિક, એબેલ તાસ્માન ગ્રેટ સધર્ન, આ ખંડની શોધ કરવા નીકળ્યા હતા. જ્યારે તેઓ ન્યુઝીલેન્ડના સાઉથ આઈલેન્ડ પર પહોંચ્યા ત્યારે સ્થાનિક લોકોએ આસપાસની માહિતી આપી. આ સાથે તેણે ઝીલેન્ડિયા વિશે પણ જાણ્યું. જો કે, આ ખંડને શોધવામાં વર્ષો લાગ્યા.

સંશોધન કેવી રીતે કરવામાં આવ્યું?

સંશોધકોએ ઝીલેન્ડિયામાં ખંડોમાં સામાન્ય રીતે જોવા મળતી 4 લાક્ષણિકતાઓનું પરીક્ષણ કર્યું છે. આમાં આસપાસના વિસ્તારથી તેની ઊંચાઈ, ખાસ ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય માળખું, નિશ્ચિત વિસ્તાર, સમુદ્રના નિયમિત તળ (સપાટી) કરતાં વધુ જાડા પોપડા જેવા પરિમાણોનો સમાવેશ થાય છે. Phys.org અહેવાલ આપે છે કે ખડકોના નમૂનાઓના અભ્યાસે પશ્ચિમ એન્ટાર્કટિકામાં એક પેટર્ન જાહેર કરી છે જે ન્યુઝીલેન્ડના પશ્ચિમ કિનારે કેમ્પબેલ પ્લેટુ નજીક સબડક્શન ઝોન સૂચવે છે. જો કે, સંશોધકોને તે વિસ્તારમાં ચુંબકીય વિસંગતતાઓ મળી નથી. નવો નકશો માત્ર ઝીલેન્ડિયા ખંડના ચુંબકીય ચાપ અક્ષનું સ્થાન જ નહીં પરંતુ અન્ય મુખ્ય ભૌગોલિક લક્ષણો પણ દર્શાવે છે.

Tags :