દરિયામાં યુદ્ધનો ખતરો ઉભો કરનાર હુથી બળવાખોરોનો ચીફ અબ્દુલ મલિક કોણ છે?

વિશ્લેષકો માને છે કે હુથીઓ લેબનોનના હિઝબુલ્લા કરતા વધુ સ્વતંત્ર છે અને યમનના રાજકારણમાં અન્ય પક્ષોની જેમ, બદલાતા ગઠબંધનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. યમનના મોટા ભાગ પર હુથી વિદ્રોહીઓનું નિયંત્રણ છે. સાઉદી અરેબિયાએ 2017માં અહીં હસ્તક્ષેપ કર્યો હતો અને ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ હાદીને સમર્થન આપતા દળોને હુથી બળવાખોરોને બહાર કાઢવામાં મદદ કરી હતી.

Last Updated : 13 January 2024, 04:32 PM IST

અમેરિકા અને બ્રિટને સંયુક્ત રીતે યમનમાં હુથી વિદ્રોહીઓના સ્થાનો પર હવાઈ હુમલા કર્યા છે. હુથી વિદ્રોહીઓ ગયા વર્ષે નવેમ્બરથી લાલ સમુદ્રમાં આંતરરાષ્ટ્રીય માલવાહક જહાજોને સતત નિશાન બનાવી રહ્યા છે, ત્યારપછી અમેરિકી નેતૃત્વમાં હુથી વિદ્રોહીઓ પર પહેલીવાર હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. હકીકતમાં, યમનના હુથી લડવૈયાઓના રહસ્યમય નેતા અબ્દુલ મલિક અલ-હુથીએ વૈશ્વિક શક્તિઓને પડકારવા માટે બળવાખોર સેના બનાવી છે.

હુથી બળવાખોરો દરિયાઈ જળમાર્ગને નિશાન બનાવે છે
યમનના મોટા ભાગ પર હુથી વિદ્રોહીઓનું નિયંત્રણ છે. સાઉદી અરેબિયાએ 2017માં અહીં હસ્તક્ષેપ કર્યો હતો અને ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ હાદીને સમર્થન આપતા દળોને હુથી બળવાખોરોને બહાર કાઢવામાં મદદ કરી હતી. લાલ સમુદ્રએ યુરોપને એશિયા અને પૂર્વ આફ્રિકા સાથે જોડતો સૌથી મહત્વપૂર્ણ જળમાર્ગ છે. મલિકના હુથી બળવાખોર દળોના હુમલાઓને કારણે ઘણા જહાજોએ આફ્રિકામાં કામગીરી સ્થગિત કરી દીધી છે અથવા લાલ સમુદ્ર અને અરબી સમુદ્રને બદલે લાંબા માર્ગો અપનાવ્યા છે.

ઈરાન સમર્થિત બળવાખોરો દ્વારા દરિયામાં કરવામાં આવી રહેલા હુમલાઓ વૈશ્વિક શિપિંગ વેપાર પર દબાણ વધારી રહ્યા છે, જેનાથી વૈશ્વિક અર્થતંત્ર પર ભારે નુકસાન થઈ શકે છે. હુથી બળવાખોરોનું કહેવું છે કે જ્યાં સુધી ઇઝરાયેલ હમાસને ખતમ કરવા ગાઝા પર બોમ્બમારો બંધ ન કરે ત્યાં સુધી તેઓ હુમલા ચાલુ રાખશે. હવે જ્યારે અમેરિકા અને બ્રિટને મળીને હુથી વિદ્રોહીઓ વિરુદ્ધ હુમલાઓ તેજ કર્યા છે ત્યારે હુથી બળવાખોરોએ પણ ધમકી આપી છે કે તેઓ હુમલાનો બદલો લેવા માટે અમેરિકી અને બ્રિટિશ હુમલાનો ચોક્કસ જવાબ આપશે.

કેટલાક વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે હુથી બળવાખોરોએ હવે વિશ્વની સૌથી શક્તિશાળી સેના તરફથી હવાઈ હુમલાને આમંત્રણ આપ્યું છે, જે તેમની સમસ્યાઓમાં વધારો કરી શકે છે. સંસ્થાનું નામ તેના સ્થાપક હુસૈન બદ્રેદ્દીન અલ-હુથીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.

કોણ છે હુથીઓનો નેતા અલ-હુથી?
હુથી સંગઠનના વડા અબ્દુલ મલિક અલ-હુથીની ઉંમર લગભગ 40 વર્ષ છે અને તેના માર્ગદર્શન હેઠળ જૂથમાં હજારો લડવૈયાઓ છે. આ સિવાય આ વિદ્રોહી સંગઠન પાસે સશસ્ત્ર ડ્રોન અને બેલેસ્ટિક મિસાઈલોનો વિશાળ શસ્ત્રાગાર પણ છે. તેણે આ હથિયારોનો ઉપયોગ સાઉદી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર વારંવાર હુમલો કરવા માટે કર્યો હતો. જાન્યુઆરી 2022માં, હુથી બળવાખોરોએ યુનાઇટેડ આરબ અમીરાત પર મિસાઇલ હુમલો કર્યો હતો.

અલ હુથી એક રહસ્યમય માણસ છે જે ભાગ્યે જ એક જગ્યાએ રહે છે. આ સિવાય તે ક્યારેય મીડિયાને ન મળવા અને જાહેર સ્થળોએ ન્યૂનતમ હાજરી આપવા માટે જાણીતો છે. યમન યુદ્ધની શરૂઆતથી, જેને સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાન વચ્ચે પ્રોક્સી યુદ્ધ તરીકે જોવામાં આવે છે, અલ-હુથી ક્યારેય તેના અધિકારીઓને રૂબરૂમાં મળ્યો નથી.

યમનની રાજધાની સનાને હુથીઓનો ગઢ કહેવામાં આવે છે. અબ્દુલ મલિક હુથીએ સનામાં જ બેઠકો યોજી હતી અને તે દરમિયાન તે હુથીઓના ભારે સુરક્ષા કાફલા સાથે ત્યાં પહોંચ્યા હતા. અહીંથી, એક ગુપ્ત જગ્યાએથી, તેઓ સ્ક્રીન દ્વારા તેમના સમર્થકોને સંબોધિત કરી રહ્યા છે.

હુથી સંઘર્ષની શરૂઆત
1962સુધી 1,000 વર્ષના સામ્રાજ્ય માટે યમન પર શાસન કરનાર લઘુમતી સંપ્રદાય ઝૈદી શિયાઓના હિત માટે હુથી સંઘર્ષ શરૂ થયો. પરંતુ 1990-2012 દરમિયાન અલી અબ્દુલ્લા સાલેહના શાસન દરમિયાન તેના પર ખતરો વધી ગયો હતો.

હુથી બળવાખોરોને ઈરાનનું સમર્થન છે, જેણે 2021માં યમનની સાઉદી-સમર્થિત આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા પ્રાપ્ત સરકારને દેશનિકાલ કરવાની ફરજ પાડી હતી. હુથીઓએ તેહરાનને તેના પ્રાદેશિક પ્રોક્સી નેટવર્કને વિસ્તૃત કરવામાં મદદ કરી છે, જેમાં લેબનોનમાં હિઝબોલ્લાહ અને ઇરાક અને સીરિયામાં ઇઝરાયેલ વિરોધી ઇરાની મિલિશિયા જેવા સંગઠનોનો સમાવેશ થાય છે. યમન નિષ્ણાતો કહે છે કે હુથીઓ મુખ્યત્વે ઘરેલું કાર્યસૂચિ દ્વારા પ્રેરિત છે, જોકે તેઓ ઈરાન અને હિઝબોલ્લાહ સાથે રાજકીય સંબંધો શેર કરે છે. હુથીઓ તેહરાનની કઠપૂતળી હોવાનો ઇનકાર કરે છે અને કહે છે કે તેઓ ભ્રષ્ટ સિસ્ટમ અને પ્રાદેશિક આક્રમણ સામે લડી રહ્યા છે.

ઈરાન તેના પ્રાદેશિક "પ્રતિકારની અક્ષ" હેઠળ હુથી બળવાખોરોને સમર્થન આપે છે. સાઉદી અરેબિયા અને તેના સાથીઓએ ઈરાન પર હુથીઓને સશસ્ત્ર અને તાલીમ આપવાનો આરોપ મૂક્યો હતો, જોકે તેહરાને આ આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા. વિશ્લેષકો માને છે કે હુથીઓ લેબનોનના હિઝબુલ્લા કરતા વધુ સ્વતંત્ર છે અને યમનના રાજકારણમાં અન્ય પક્ષોની જેમ, બદલાતા ગઠબંધનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.

2017ના અંતમાં, હુથી બળવાખોરોએ અલી અબ્દુલ્લા સાલેહની હત્યા કરી. આ પછી તેઓએ પોતાની પકડ મજબૂત કરવા માટે લશ્કરી રાજ્ય પણ બનાવ્યું. વિશ્લેષક કાર્લિનો કહે છે, "હુથીઓ ખૂબ જ ક્રૂર આંતરિક ગુપ્તચર પ્રણાલી પર પણ આધાર રાખે છે," જે કોઈપણ પ્રકારના અસંમતિને દબાવવામાં માને છે.

Tags :