રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયું: નેત્રદાન કોણ કરી શકે અને શા માટે બ્લાઈન્ડનેસ દૂર કરવી સામુહિક જવાબદારી છે જાણો

25 ઓગસ્ટથી 8 સપ્ટેમ્બર સુધી રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયું 2023, નેત્રદાનના મહત્વ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા, તેને લગતી માન્યતાઓ અને ભયને દૂર કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે મનાવવામાં આવે છે, જેને ‘મહાદાન’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. નેત્રદાનમાં કોર્નિયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટનો સમાવેશ થાય છે, એક પ્રક્રિયા જે દ્રષ્ટિની ક્ષતિ સામે લડતા લોકો માટે જીવનની ગુણવત્તાને નોંધપાત્ર રીતે વધારી શકે છે. […]

Last Updated : 06 September 2023, 11:41 AM IST

25 ઓગસ્ટથી 8 સપ્ટેમ્બર સુધી રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયું 2023, નેત્રદાનના મહત્વ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા, તેને લગતી માન્યતાઓ અને ભયને દૂર કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે મનાવવામાં આવે છે, જેને ‘મહાદાન’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. નેત્રદાનમાં કોર્નિયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટનો સમાવેશ થાય છે, એક પ્રક્રિયા જે દ્રષ્ટિની ક્ષતિ સામે લડતા લોકો માટે જીવનની ગુણવત્તાને નોંધપાત્ર રીતે વધારી શકે છે. કોર્નિયા, આંખના આગળના ભાગને આવરી લેતી સ્પષ્ટ, પારદર્શક પેશી છે જે પ્રકાશને આંખ દ્વારા પ્રવેશવા અને પ્રક્રિયા કરવા દે છે.

આ વાર્ષિક કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન 1985માં ભારત સરકારના આરોગ્ય મંત્રાલય દ્વારા દેશમાં નેત્રદાન કરનારાઓની અછતને દૂર કરવા માટે કરવામાં આવ્યું હતું. આ સમગ્ર રાષ્ટ્રીય નેત્રદાન પખવાડિયું દરમિયાન, નેત્રદાન વિશે માહિતી આપવા, શંકાઓ દૂર કરવા અને નેત્ર પ્રત્યારોપણની પ્રક્રિયાને સ્પષ્ટ કરવા માટે જાગૃતિ અભિયાનો, પરિષદો અને શૈક્ષણિક પ્રયાસો હાથ ધરવામાં આવે છે.

કોર્નિયલ બ્લાઈન્ડનેસ

ઈજા અથવા ચેપને કારણે કોર્નિયા ઝાખું બને છે, ત્યારે તે દ્રષ્ટિને ગંભીર રીતે ઘટાડે છે, જે કોર્નિયલ બ્લાઈન્ડનેસ તરીકે ઓળખાય છે.

ભારતમાં, આશરે 1.3 મિલિયન લોકો હાલમાં કોર્નિયલ બ્લાઈન્ડનેસથી પીડાય છે અને અફસોસની વાત એ છે કે દર વર્ષે આ સંખ્યામાં 40,000 થી વધુ નવા કેસ ઉમેરાય છે. આ મુદ્દાને સંબોધવા અને જરૂરિયાતમંદ લોકો માટે આશાનું કિરણ પૂરું પાડવા માટે વાર્ષિક આશરે 100,000 કોર્નિયલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટની જરૂર પડે છે. કોર્નિયા વ્યવસાયિક રીતે ખરીદી શકાતી નથી; તે માત્ર મૃતક દ્વારા જ દાન કરી શકાય છે.

નેત્રદાન કોણ કરી શકે?

કોઈપણ વ્યક્તિ, વય અથવા લિંગને ધ્યાનમાં લીધા વિના, તેમના મૃત્યુ પછી નેત્રદાન કરી શકે છે. જે વ્યક્તિઓએ ચશ્મા પહેર્યા હોય અથવા આંખની અગાઉની સર્જરી કરાવી હોય તેઓ પણ નેત્રદાન કરી શકે છે.

વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી 6 થી 10 કલાકની અંદર કોર્નિયા દૂર કરી શકાય છે. આ એક સરળ પ્રક્રિયા છે જે પ્રશિક્ષિત વ્યક્તિ દ્વારા કરવામાં આવે ત્યારે માત્ર 15 થી 20 મિનિટનો સમય લાગે છે.

ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે પ્રતિજ્ઞા

નેત્રદાન માટે નજીકના સંબંધીઓની સંમતિ મેળવવી જરૂરી છે. પ્રતિજ્ઞા ફોર્મ આંખની બેંકો અને આંખની હોસ્પિટલોમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે; આ ફોર્મ ભરીને નેત્રદાન કરનાર વ્યક્તિ દ્વારા હસ્તાક્ષર કર્યા પછી તેને લેમિનેટ કરવામાં આવે છે. આ કાર્ડ દરેક સમયે સાથે રાખવું જોઈએ.

સામૂહિક જવાબદારી

બ્લાઈન્ડનેસ એ એક અલગ સમસ્યા નથી તે ઓળખવું મહત્વનું છે; તે માત્ર વ્યક્તિઓને જ નહીં પરંતુ તેમના પરિવારો, સમુદાયો અને સમગ્ર સમાજને પણ અસર કરે છે. તેથી આપણી સામૂહિક જવાબદારી બને છે કે સાથે મળીને, આપણે 2050 પહેલા ભારતને બ્લાઈન્ડનેસથી મુક્ત બનાવવાના મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય તરફ કામ કરી કરીએ.

Tags :