મહારાષ્ટ્ર સરકારે 'થર્ડ મુંબઈ'ને આપી મંજૂરી, ટ્રાન્સ હાર્બર લિંક પાસે બનશે 'સપનાનું નવું શહેર'

આ શહેર નવી મુંબઈ ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટની આસપાસ પ્રસ્તાવિત છે જે મુંબઈ સાથે જોડવામાં આવશે.

Share:

હાઈલાઇટ્સ

  • થર્ડ મુંબઈ વિકસિત શહેર હશે, જેમાં તમામ જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હશે
  • મહારાષ્ટ્ર સરકારે નવું શહેર વિકસાવવા માટેની દરખાસ્ત મજૂર કરી છે

મહારાષ્ટ્ર સરકારે 'ત્રીજું મુંબઈ' નામનું નવું શહેર વિકસાવવા માટેની દરખાસ્તને આખરી ઓપ આપ્યો છે. આનો ઉદ્દેશ્ય મુંબઈની વધતી જતી વસ્તી માટે બહેતર આવાસ, પરિવહન સુવિધાઓ અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રદાન કરવાનો છે. આ નવું શહેર નવી મુંબઈ ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટની આસપાસ બાંધવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે, જે પછી અટલ બિહારી વાજપેયી સેવરી-ન્હાવા શેવા અટલ સેતુ દ્વારા મુંબઈ સાથે જોડવામાં આવશે, જેને મુંબઈ ટ્રાન્સ હાર્બર લિંક (MTHL) પણ કહેવામાં આવે છે.

રાજ્ય સરકારના સૂત્રોએ પુષ્ટિ કરી હતી કે ગયા અઠવાડિયે, આ દરખાસ્તને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. મુંબઈ મેટ્રોપોલિટન રિજન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (MMRDA)ને એમએમઆરના દૂરના છેડાને ફરીથી આકાર આપવાનો આદેશ મળવાની અપેક્ષા છે જેના માટે ન્યૂ ટાઉન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (એનટીડીએ) નામની સંસ્થાની રચના કરવામાં આવી છે. ઉલવે, પેન, પનવેલ, ઉરણ, કર્જત અને 323 ચો.કિ.મી.ના વિસ્તારને આવરી લેતા આસપાસના વિસ્તારો એનટીડીએનો ભાગ હશે.

નવી મુંબઈ એરપોર્ટ ઈન્ફલ્યુએન્સ નોટિફાઈડ એરિયા (NAINA) હેઠળ આવતા 80-90 ગામો સહિત લગભગ 200 ગામો હશે જે NTDAનો ભાગ હોવાની શક્યતા છે. એક સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, 'અમે તેને ત્રીજું મુંબઈ કહીએ છીએ જેમાં એક સુવિકસિત શહેર હોવું જોઈએ તે તમામ જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હશે. રહેણાંક (લક્ઝરી અને સસ્તું), કોમર્શિયલ કોમ્પ્લેક્સ, ડેટા સેન્ટર, MNC અને બેંકો માટે હબ અને નાણાકીય કંપનીઓથી લઈને મોટા નોલેજ પાર્ક સુધી તેની પાસે બધું હશે. ત્યાં એક મજબૂત જાહેર પરિવહન પણ વિકસાવવામાં આવશે.'

એક સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, આ શહેરને આર્થિક પ્રવૃત્તિને વધુ વેગ આપવા અને દેશના જીડીપીમાં યોગદાન આપવા માટે પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવ્યો છે. ખારઘરમાં બીજી બીકેસી વિકસાવવાની યોજના છે. લગભગ 150 હેક્ટર જમીન તેને સંપૂર્ણ કોમર્શિયલ વિસ્તારમાં વિકસાવવા માટે ઉપલબ્ધ થવાની અપેક્ષા છે જે ભારતીય કંપનીઓ અને MNCs બંનેને આકર્ષશે.

સરકાર પાસે પહેલેથી જ MMR વિકસાવવાની યોજના છે જે USD 0.25 ટ્રિલિયનની અર્થવ્યવસ્થાને સ્પર્શવાની ક્ષમતા પેદા કરશે. મુંબઈ શહેર લગભગ 600 ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તાર, નવી મુંબઈ લગભગ 344 ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તાર ધરાવે છે જ્યારે નૈના 174 ગામો સાથે 370 ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારમાં આવેલું છે.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે MMRDA અને NITI આયોગની દેશની આયોજન એજન્સી સંયુક્ત રીતે મુંબઈના કુલ ઘરેલુ ઉત્પાદનને 2030 સુધીમાં હાલના $140 બિલિયનથી વધારીને $300 બિલિયન કરવા માટે પગલાં લેવાની દિશામાં કામ કરી રહી છે, જેમાંથી સૂચિત ત્રીજું મુંબઈ તેનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. MMR માટે આર્થિક માસ્ટર પ્લાન પણ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.

એમટીએચએલ અને નવી મુંબઈ ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ બંને ભારતની જીડીપીમાં 1 ટકા પોઈન્ટનો વધારો કરે તેવી અપેક્ષા છે. સૂચિત એરપોર્ટ આગામી ડિસેમ્બરમાં ખુલવાની અપેક્ષા છે જે માત્ર મુંબઈ એરપોર્ટ પરનું દબાણ જ નહીં પરંતુ પ્રાદેશિક કનેક્ટિવિટી પણ વધારશે. પ્રથમ તબક્કામાં વાર્ષિક 20 મિલિયન મુસાફરોને હેન્ડલ કરવાની અપેક્ષા છે.

આ દરમિયાન ગયા મહિનાની શરૂઆતમાં MMRDA દ્વારા આયોજિત ચર્ચામાં, આર્થિક અને વ્યાપારી પ્રવૃત્તિઓ માટે મુંબઈની આસપાસના નવા વિસ્તારોને વિકસિત કરવાની જરૂરિયાત પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. જો કે, ડેવલપર્સ એવી દલીલ કરી રહ્યા છે કે અતિશય વિકાસ શુલ્કને કારણે નૈનાના કેસની જેમ એફોર્ડેબલ હાઉસિંગની તકો છીનવાઈ રહી છે.

મુંબઈ મોબિલિટી ફોરમના સભ્ય એ.વી. શેનોયએ જણાવ્યું હતું કે, MMRDAએ માત્ર મુંબઈમાં જાહેર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું આયોજન કરવાને બદલે MMR પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે. જ્યારે MMR રહેણાંક અને વ્યાપારી જગ્યાઓ સાથે વિકસાવવામાં આવે છે; ત્યારે જ ઉપનગરીય લોકલ ટ્રેનોમાં ભીડ ઓછી થશે.

સાર્વજનિક પરિવહનને મજબૂત કરવા માટે, મુંબઈ રેલ વિકાસ કોર્પોરેશન દ્વારા ₹812 કરોડના ખર્ચે નવા પનવેલ-કર્જત ઉપનગરીય રેલ કોરિડોરનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. MRVCના અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, આ ડબલ રેલ લાઇન પર કામ 43%ની ભૌતિક પૂર્ણતા સાથે ચાલી રહ્યું છે અને પૂર્ણ થવાનો અંદાજિત સમય ડિસેમ્બર 2025 છે.

રેલ પ્રોજેક્ટમાં પનવેલ અને કર્જત સહિત પાંચ રેલવે સ્ટેશનોને આવરી લેતા ત્રણ ટનલ અને બે રેલ ફ્લાયઓવરનો સમાવેશ થાય છે. એમઆરવીસીના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે તેના માટે 57 હેક્ટર ખાનગી જમીન ઉપરાંત 4.4 હેક્ટર સરકારી જમીન સંપાદિત કરવામાં આવી છે. આ પ્રોજેક્ટને 9.13 હેક્ટર જંગલની જમીનની પણ જરૂર છે જેના માટે પરવાનગીઓ છે.

MRVCએ પનવેલ, ચીખલે, મોહપે, ચોક અને કર્જત ખાતે સ્ટેશન બનાવવાનું કામ પણ શરૂ કરી દીધું છે. નવો કોરિડોર નવી મુંબઈને MMRના રાયગઢ જિલ્લા સાથે જોડશે. તે પનવેલ, કર્જત, નૈના અને સૂચિત એનટીડીએના વિકાસ માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે પણ કામ કરશે. તે લોકલ ટ્રેનોને મુંબઈ અને કર્જત વચ્ચે પનવેલ થઈને દોડવાની મંજૂરી આપશે.