પત્નીઓ હવે પતિ પર નહીં કરી શકે બળાત્કારનો કેસ? અલ્હાબાદ કોર્ટનો મહત્વનો ચુકાદો

અલાહાબાદ હાઈકોર્ટે 'વૈવાહિક બળાત્કાર'ના કેસની સુનાવણી કરતી વખતે ટિપ્પણી કરી છે કે જો પત્નીની ઉંમર 18 વર્ષથી વધુ હોય તો તેને ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) હેઠળ ગુનો ગણી શકાય નહીં.

Share:

હાઈલાઇટ્સ

  • જો પત્નીની ઉંમર 18 વર્ષથી વધુ હોય તો સેક્સને બળાત્કાર ગણી શકાય નહીં
  • બળાત્કારના એક કેસમાં અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે એક પુરુષને નિર્દોષ જાહેર કર્યો

અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટના તાજેતરના નિર્ણયે ભારતમાં 'વૈવાહિક બળાત્કાર'ના મુદ્દા પર ફરીથી ધ્યાન દોર્યું છે. કોર્ટે કહ્યું કે જો પત્નીની ઉંમર 18 વર્ષથી વધુ હોય તો 'વૈવાહિક બળાત્કાર'ને IPC હેઠળ ગુનો ગણી શકાય નહીં. કોર્ટે આ નિર્ણય એક મહિલાની ફરિયાદ પર આપ્યો છે, જેમાં આરોપ મુજબ તેનો પતિ તેની સાથે 'અકુદરતી સંબંધો' રાખતો હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે, અવારનવાર પત્નીઓ દ્વારા પતિ પર બળાત્કારના કેસ કરવામાં આવે છે. જો કે, અલ્હાબાદ કોર્ટના ચુકાદા બાદ પત્નીઓ હવે તેમના પતિ સામે રેપનો કેસ નહીં કરી શકે!

શું છે કેસ?
મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર ઓગસ્ટ 2013માં પીડિતાએ તેના પતિ વિરુદ્ધ IPC કલમ 498-A (ક્રૂરતા), 323 (ઈરાદાપૂર્વક ઈજા પહોંચાડવી), 504 (ઈરાદાપૂર્વક અપમાન), 377 (અકુદરતી સેક્સ) અને દહેજ તેમજ અધિનિયમની સંબંધિત કલમો હેઠળ FIR નોંધાવી હતી.

ફરિયાદ મુજબ જુલાઇ 2012માં તેમના લગ્ન થયા હતા. ત્યારથી તેનો પતિ તેને હેરાન કરતો હતો. પતિએ તેની પાસે ફોર્ચ્યુનર કાર અને 40 લાખ રૂપિયા રોકડા માંગ્યા હતા અને આ માટે તેના માતા-પિતા પર દબાણ લાવવાનું કહ્યું હતું. તે તેમની સાથે દુર્વ્યવહાર કરતો, મારતો અને બળજબરી કરતો. અકુદરતી સેક્સ કરવા માટે પણ વપરાય છે. ત્યારબાદ બંને અલગ રહેવા લાગ્યા. 9 ઓગસ્ટ 2013ના રોજ આરોપી પીડિતાના ઘરે ઘુસ્યો હતો અને તેને એક રૂમમાં ખેંચી જઈને તેની સાથે દુર્વ્યવહાર કર્યો અને તેની સાથે બળજબરીથી અકુદરતી શારીરિક સંબંધ બાંધ્યા હતા. પીડિતાએ તે જ દિવસે તરત જ FIR નોંધાવી.

અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે સ્પષ્ટતા કરી કે દેશમાં 'વૈવાહિક બળાત્કાર'ને હજુ સુધી ગુનો જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી. તેને અપરાધ જાહેર કરવાની માંગ કરતી અરજીઓ હજુ સુપ્રિમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. દરમિયાન, હાઈકોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે જો પત્નીની ઉંમર 18 વર્ષ કે તેથી વધુ હોય તો 'મેરિટલ રેપ' હાલમાં ગુનો નથી. કમ સે કમ સુપ્રીમ કોર્ટ પોતાનો નિર્ણય ન આપે ત્યાં સુધી.

વૈવાહિક સંબંધોમાં 'અકુદરતી અપરાધ' માટે કોઈ સ્થાન નથી
મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટના અગાઉના અવલોકનને પુનરાવર્તિત કરતા હાઈકોર્ટે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આઈપીસીની કલમ 377 મુજબ, વૈવાહિક સંબંધોમાં કોઈપણ 'અકુદરતી અપરાધ' માટે કોઈ જગ્યા નથી. મહિલાએ આરોપ મૂક્યો હતો કે તેમના લગ્ન એક અપમાનજનક સંબંધ હતો, અને પતિએ તેણીને 'અકુદરતી સંભોગ' સહિત મૌખિક અને શારીરિક શોષણ અને બળજબરીનો શિકાર બનાવ્યો હતો.

કોર્ટે પતિને 377 હેઠળ દોષિત માન્યો નથી
કોર્ટે પતિને ક્રૂરતા સંબંધિત કલમો (498-A) અને સ્વૈચ્છિક રીતે પતિ અથવા પતિના સંબંધીઓ દ્વારા નુકસાન પહોંચાડવા (IPC 323) હેઠળ દોષિત ઠેરવ્યો, જ્યારે તેને કલમ 377 હેઠળના આરોપોમાંથી મુક્ત કર્યો. આ વર્ષની શરૂઆતમાં, સુપ્રીમ કોર્ટ વૈવાહિક બળાત્કારને ગુનાહિત જાહેર કરવાની અરજી પર સુનાવણી કરવા સંમત થઈ હતી. સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજીઓ પડતર છે પરંતુ સમાચાર લખાય છે ત્યાં સુધી સુનાવણી માટે કોઈ તારીખ નક્કી કરવામાં આવી નથી.

વૈવાહિક બળાત્કાર પર કેન્દ્ર સરકારનું વલણ
કેન્દ્ર સરકારે અગાઉ વૈવાહિક બળાત્કારને ગુનાહિત બનાવવાની સંભવિત "સામાજિક અસરો" વિશે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. વૈવાહિક સંબંધોમાં લોકોની સલામતી અને સુખાકારીની ખાતરી કરવા માટે વૈવાહિક બળાત્કારને ગુનાહિત બનાવવાની આસપાસ ચાલી રહેલી ચર્ચા અને કાનૂની કાર્યવાહીને ધ્યાનમાં લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. આ કેસ પર સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયની ભારતમાં વૈવાહિક બળાત્કારની તપાસ અને નિવારણ પર ઊંડી અસર પડશે.